Dokeos, gratis elo voor leren en samenwerken op het web
Dokeos is een Open Source elo met een Content Management System (CMS). Het pakket is vertaald in 31 talen en in gebruik bij ruim 1200 organisaties in 65 landen. Het Dokeos Learning Management System is gratis te downloaden. Het pakket is ontstaan vanuit een samenwerkingsverband van enkele universiteiten en hogescholen in Frankrijk, België, Denemarken en Zwitserland. Ons hoger onderwijs is niet in de groep vertegenwoordigd, maar wel hebben enkele scholen voor het voortgezet onderwijs terecht voor Dokeos gekozen.
Wie begint
op het adres www.dokeos.nl, komt terecht bij
het bedrijf ICT&educatie dat aangeeft volledige ondersteuning te bieden
op de twee Open Source pakketten: Moodle en Dokeos. Klik je op Dokeos, dan krijg
je de volgende tekst te zien: ‘Dokeos biedt als ELO heel wat faciliteiten:
publiceren van documenten, discussielijsten, werk- en/of studiegroepen,
oefeningen en zelftoetsen, opdrachten, huiswerk, verslagen, agenda’s met taken
en een prikbord met berichten. Dokeos is de elektronische leeromgeving van de
Universiteit Gent. Meer informatie op
http://www.dokeos.com/’. Daar aangekomen vindt de bezoeker inderdaad veel
informatie. Men kan zelfs op de campus van Dokeos online een cursus in het
Nederlands volgen. Hier vind je eigenlijk alles wat je moet weten om deze elo te
kunnen gebruiken. Er is ook een Nederlandstalige docentenhandleiding, geschreven
door Isabel Deprez en Koen Vanmeerbeek van de Vrije Universiteit Brussel. Daarin
staan alle functies van Dokeos en hoe je die kunt inzetten voor je leerlingen.
Ali Pakdel heeft een uitgebreid lees/luisterprogramma voor Dokeos ontwikkeld
over Solid waste Management. De lessen zijn bestemd voor niveau B2 van het
Common European Framework of Reference for Language Learning. Het programma is
gratis te downloaden vanaf
http://campus.dokeos.com/courses/1234bcc0/. Met een eenvoudig aan te vragen
gebruikersnaam en wachtwoord krijg je toegang tot alle rubrieken, ook tot de
forums, die er voor alle talen zijn, zoals voor Nederlands.
Elk jaar kunnen pionierende docenten meedoen aan de Dokeos e-Learning award. Ze
kunnen zelf ontworpen lesmateriaal aanbieden waarvan de tien beste inzendingen
een beloning krijgen en worden gepubliceerd. Daarvan worden weer de vijf beste
een jaar lang gepromoot als voorbeelden van best practice.
Op de Dokeos Open Campus http://campus.dokeos.com/ vinden bezoekers maar liefst
3000 cursussen voor 29.000 gebruikers in 24 verschillende talen. Er komen
dagelijks 6000 bezoekers op de open campus.
Docenten kunnen hun digitale lessen eenvoudig in de rubriek
Documenten zetten. Dat kunnen bestanden zijn van tekstverwerkers zoals die van
Word, Excel en pdf, maar ook Power Point Presentaties. Geluidsbestanden in mp3
en jpg-afbeeldingen zijn evenzeer plaatsbaar. Elk format is herkenbaar aan een
eigen icoontje.
Om te kunnen beschrijven welke functies van Dokeos de scholen gebruiken, heb ik
uit de internationale lijst van gebruikers de vijf Nederlandse scholen voor
algemeen voortgezet onderwijs gehaald en aangeschreven. Twee van de vijf scholen
hebben gereageerd op mijn verzoek mee te mogen kijken naar wat docenten met
Dokeos doen in hun lessen,
Het Amsterdams Lyceum
Bij monde van docent Jef Colle vernam ik dat zijn school nog in de testfase is
van Dokeos en de volgende cursus ermee zal beginnen. Wel is Dokeos in gebruik
bij de exacte vakken in een samenwerkingsverband van enkele scholen met
universiteiten. Daarvoor is een aparte website ontwikkeld op
www.elo.hisparc.nl waarvan Jef Colle de
Platformbeheerder is.
Hisparc staat voor High-School Project on Astrophysics Research with Cosmics.
Eenmaal ingelogd
in Dokeos kun je als bezoeker met automatisch te registreren gebruikersnaam en
wachtwoord, het hele project volgen, zodat ook leerlingen van andere scholen er
iets kunnen leren. Rond de universiteiten van Utrecht, Nijmegen, Leiden,
Groningen en Amsterdam is een cluster van scholen gevormd. Op het openingsscherm
kan ik een werkplek inrichten en beheren. Van daaruit kan ik ook allerlei lessen
bijwonen. Ik kan een profiel aanmaken en bewerken, zodat de bezoekers weten wie
je bent en er mijn agenda bijhouden. Vervolgens kan ik de verschillende websites
van de clusters bezoeken wat ik docenten van de exacte vakken van harte
aanbeveel. In de regio Leiden werkt de universiteit mee aan het project detectie
van kosmische stralen voor en door scholieren. In deze regio is aan HiSparc de
prestigieuze Altran Foundation for Innovation prijs 2004 toegekend.
Het Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen
Na het inloggen op http://elo.wlg.nl/ kom je in
het openingsscherm. Daarvandaan kunnen de leerlingen naar hun klas en het vak
waarvoor ze aan het werk moeten. Maar ook bezoekers kunnen zonder wachtwoord
inloggen en alle digitale lessen bijwonen.
De vakken staan netjes gerubriceerd: de talen onder alfa, de exacte vakken onder
beta en de zaakvakken onder gamma. In de rubriek overige staan dan nog allerlei
projecten, de Romereis en allerlei buitenschoolse activiteiten. Alles bij elkaar
zo n 80 cursussen.
Docent Duits Erwin de Vries
heet zijn leerlingen van de 2e
klas in de doeltaal welkom. Onder de koppeling documenten vinden zij wat
ze nodig hebben om zelfstandig aan het werk te kunnen gaan. Onder de koppeling
links kunnen ze ook nog in digitale vaklokalen buiten de school terecht voor
allerlei leerzame taken.
Deze docent stuurt zijn leerlingen van de 5e klas naar de telefoonbeantwoorder
van een echte Duitser met de naam Michael Wurst. Via zijn telefoonbeantwoorder
laat hij de leerling die contact heeft gezocht weten: Ich würde mich freuen,
wenn ihr mich anruft! Hij verheugt zich er niet alleen op, hij antwoordt de
leerlingen ook nog. Een goed gebruik van het inmiddels bekende Voicemailboard.
Alle gevoerde asynchrone gesprekken staan in MP3 op
http://www.webindeklas.nl/mp3mail/bb/read.php?board=1&id=54
en zijn ook voor belangstellende bezoekers te beluisteren.
Ook bij Latijn een welkom aan de leerlingen in de doeltaal: Ave, discipuli!
Haec est pagina domestica Magistri Coni classi primae. Docent klassieke
talen Simon Roosjen heeft de door de leerlingen van de derde klassen te vertalen
teksten uit het leerboek Roma met allerlei kleurtjes verlevendigd. Hij licht dat
ook toe: Waarom deze kleurenschema’s? Aan het eind van de derde klas lopen
veel leerlingen vast omdat hun kennis van de vormleer alleen niet voldoende is
voor een goede vertaling. De met kleuren gemarkeerde bouwstenen bieden hulp
daarbij.
Voor de brugklas heeft de docent oefeningen bij het leerboek Roma in de elo
gezet. Deze zijn door een collega van een andere school gemaakt met hulp van het
interessante auteursprogramma Quia. Daarin ontwikkelen docenten
van een groot aantal vakken interactieve oefeningen die ze delen met hun
collega's.
De docent Engels van de vijfde klas van de school heeft vier worddocumenten
geplaatst. Daar vinden de leerlingen alle informatie om zich zelfstandig aan de
literatuur te wijden en verslag te doen van hun bevindingen. Ook vinden de
leerlingen van die klas bij de documenten een uitgebreide weektaak, waarin
duidelijk staat omschreven wat hun docent van ze verwacht. Alle documenten staan
in de doeltaal, die daarmee ook de voertaal wordt.
Bij Frans staan nog geen documenten. De docent van klas 5 en 6 stuurt zijn
leerlingen naar de cito-examens om er te oefenen voor het cse.
De docent Grieks heeft voor de leerlingen van de tweede klas drie
word-documenten. De leerlingen kunnen onder andere zelf een programma voor het
leren van Griekse werkwoorden downloaden dat door de school is aangeschaft en
waar ze de sleutel van krijgen. De koppelingen naar Heracles en de bruiloft van
Kana zijn MP3 bestandjes met Grieks, zoals dat ongetwijfeld werd gesproken ten
tijde van Herodotus.
Voor Nederlands krijgen de leerlingen van 4,5 en 6 bij de documenten de
leeslijst voor dat vak. Om zich daarop verder te oriënteren, verwijzen hun
docenten ze naar de digitale bibliotheek en naar twee programma's met een
overzicht van de literatuurgeschiedenis.
In de beta-rubriek zijn wiskunde, biologie, natuurkunde en algemene techniek
voor een aantal klassen te bezichtigen. Zomaar een klik op biologie in één van
de klassen, bracht me zelfs een vakoverstijgende samenwerking tussen de
vaklokalen biologie en duits met de volgende onderwerpen:
Docenten biologie, die ook in deze klas zijn gaan kijken, stuiten dan meteen op bioplek, een gratis gesponsorde website van Gerard Scholte en Ineke Marree. De sponsors, meestal de scholen, betalen 50 euro en kunnen dan vrijelijk dit aangeboden digitale lesmateriaal gebruiken en dat ook nog op een cd rom thuisgestuurd krijgen.
Bij de gamma-vakken staan
natuurlijk aardrijkskunde, geschiedenis, economie en één klas met godsdienst.
Bij aardrijkskunde staan onder links, zoals bij veel vakken, in de
lagere klassen alleen verwijzingen naar Google als zoekmachine en de
encyclopedie Wikipedia. In het vijfde leerjaar zoeken de leerlingen meer gericht
naar informatie die ze nodig hebben voor het examen.
Het vak geschiedenis leent zich natuurlijk ook voor gebruik in Dokeos. Docente
Kirsten Bos heeft voor haar leerlingen van de 2e klas naast de opdrachten in
word-documenten, een paar aardige Power Point presentaties klaar gezet.
Schilderijen en een stripverhaal wisselen elkaar af.
Voor economie 1 mogen de vijfde klassers een persoonlijke opdracht uitvoeren. Ze
mogen er één kiezen, maar ze mogen ook met een eigen onderwerp komen. Daarvoor
moeten ze dan wel eerst een vraagstelling aangeven, het probleem omschrijven en
met hun docent bespreken of het uitvoerbaar is. Eén van de opdrachten luidt:
De marketingstrategie die leidt tot gezondere en meer bewegende
scholieren!
In deze PO ga je uitzoeken hoe jij denkt dat je het beste je medeleerlingen aan
het bewegen en gezond eten krijgt. Je gaat je verdiepen in de bestaande
marketingstrategieën. Met behulp hiervan ga je een plan schrijven dat
implementeerbaar is op het WLG. Natuurlijk let je ook op de financiële kant van
jouw plan. Als de rector jouw PO leest, dan raakt zij gelijk overtuigd en wie
weet wordt het plan uitgevoerd!!
De leerlingen van de zesde
klas kunnen na het uitvoeren van de opdrachten, zelf kijken of ze de goede
antwoorden hebben gegeven.
In de 3e klas krijgen de leerlingen ook godsdienstonderwijs. In een paar
word-documenten krijgen ze van docente Irene Ekster de zeer beknopte
geschiedenis van het Christendom voorgezet. Om die reden verwijst ze haar
leerlingen dan ook naar de prachtige website van Bijbel en cultuur. Een
fantastisch overzicht van verschillende bijbelboeken en hun weerslag op de
cultuur. Maar niet met de bijbel opgegroeide kinderen zullen zonder hulp en
zoekopdrachten gauw op de website verdwalen en afhaken.
Een aantal docenten van deze school is pionierend op weg om met een gevarieerd
aanbod van lesmateriaal hun leerlingen zelfstandig aan het werk te zetten. Veel
documenten verwijzen nog wel naar de gebruikte leergang van het vak. Dat zal
geleidelijk minder worden naargelang de docenten hun leerlingen meer op het
internet gevonden leerstof kunnen aanbieden. Steeds meer pionierende docenten
zijn bereid om hun activiteiten te delen zodat hun collega's en hun leerlingen
van hun werk kunnen profiteren. De biologie site Bioplek is
daar een goed voorbeeld van.
Het Willem Lodewijk Gymnasium doet er dan ook heel goed aan om zonder enige
beperking alle belangstellende bezoekers zonder registratie toegang tot de
lessen te verlenen.
En nu maar hopen dat de wat meer traditioneel werkende docenten de moeite nemen
om eens voor hun vak in de elo van het Willem Lodewijk Gymnasium te gaan kijken.
Ze leren daar in ieder geval hoe ze met Dokeos op een andere manier les kunnen
gaan geven. Datzelfde geldt voor de docenten natuurkunde, die hun leerlingen
kunnen laten profiteren van www.elo.hisparc.nl.
©
.