ICT in het vreemdetalenonderwijs
In deze rubriek heeft u al vaker kennis kunnen maken met websites en apps die als digitale ondersteuning in de les kunnen worden ingezet. Sites zoals WRTS of Quizlet zijn voor veel leerlingen de standaardmanier om woordjes te leren. Een groeiend aantal scholen wil echter nog een stap verder gaan en ICT niet alleen aanvullend gebruiken maar volledig digitaal werken. Zo zijn veel leslokalen inmiddels uitgerust met een beamer of een smartboard en beschikken de leerlingen ook op school over een laptop of een tablet. In dit overzicht willen wij u mogelijkheden laten zien om digitaal te werken en daarbij alle vaardigheden te bedienen – onafhankelijk van de gebruikte methode of de eigen ELO.
Woordenschat
Iedereen heeft wel eens van WRTS (www.wrts.nl)
en Quizlet (www.quizlet.com)
gehoord. WRTS biedt een handige uitspraakhulp aan en de verschillende functies
van Quizlet zoals space race maken het mogelijk om bijvoorbeeld
werkwoordsvormen op een speelse manier uit het hoofd te leren. Als de lijsten
niet door de docent worden aangeboden, komt het wel vaker voor dat leerlingen
foutief gespelde lijsten met elkaar delen en fouten zich zo vermenigvuldigen.
Onafhankelijk van thematische woordenlijsten kunnen leerlingen hun woordenschat
ook uitbreiden met apps zoals Duolingo (www.duolingo.com)
die een competitief element introduceren en ook aan een Facebook-account kunnen
worden gekoppeld.
Kijk- en
luistervaardigheid
Wat kijk- en luisterfragmenten voor de moderne vreemde talen betreft, is het
internet een ware goudmijn. Er is geen makkelijkere manier om de actualiteit het
leslokaal binnen te halen met de leerlingen naar het journaal te kijken.
Aangezien er vaak niet veel tijd beschikbaar is, zijn programma’s zoals
Tagesschau in 100 Sekunden (www.tagesschau.de),
TV5 Flash (www.tv5.org)
of TD en 4’ (www.rtve.es)
hiervoor in bijzondere mate geschikt. Doordat de zenders van de publieke
omroepen in het buitenland hun programma’s online beschikbaar stellen, zijn
fragmenten die bij het onderwerp van de les passen snel te vinden. Vaak hebben
zenders ook een eigen YouTube-kanaal die het streamen en delen makkelijker
maakt. Voor het vak Duits zijn er een aantal uitstekende programma’s zoals
PULS (www.youtube.com/on3de)
en de zenders Eins Plus (www.youtube.com/1plus)
en ZDF Neo (www.youtube.com/zdfneo)
met hun programma’s Klub Konkret en Bambule. De YouTube-kanaal van
Deutsche Welle (www.youtube.com/deutschewelle)
heeft veel filmpjes waarmee de leerlingen hun kennis over Duitsland kunnen
vergroten.
Wie muziekvideo’s wil inzetten, kan op
www.lyricsgaps.com tussen tientallen recente
liedjes in verschillende talen kiezen die met video en gatenteksten worden
aangeboden. Er zijn verschillende moeilijkheidsgraden en met een docentenaccount
kun je de opdrachten ook na eigen goeddunken aanpassen. Er worden regelmatig
nieuwe video’s geüpload.
Leesvaardigheid
Ook voor het oefenen van leesvaardigheid kan het gebruik van ICT veel voordelen
hebben. Het lezen op de computer maakt het makkelijker voor leerlingen die last
hebben van dyslexie om het lettertype en de tekstgrootte aan te passen en hun
hulpsoftware consequent in te zetten. Ook het opzoeken van onbekende woorden
gaat meestal sneller omdat de leerlingen het woord niet meer hoeven over te
typen maar kunnen kopiëren en plakken. Een beamer of smartboard kan handig zijn
als een tekst met de hele klas wordt gelezen en samen kan worden besproken en
geannoteerd.
Natuurlijk is het internet een goede bron voor authentiek leesmateriaal. Daarbij
gaat het niet alleen om nieuwssites en online-versies van kranten, maar ook
websites van magazines en tijdschriften voor jongeren. Voor maatschappelijke
kwesties bevat bijvoorbeeld het Duitse tijdschrift Fluter (www.fluter.de)
een enorme hoeveelheid interessante teksten op bovenbouwniveau waarbij de docent
zonder veel moeite verwerkingsvragen kan bedenken. Voor jongere leerlingen die
het vak Frans volgen is er GEO Ado (www.geoado.com)
met informatieve teksten over onze planeet. In beide talen bestaat tevens het
tijdschrift NEON met korte, vaak grappige teksten over weetjes en het
leven als jonge volwassene maar ook langere en ingewikkeldere stukken die
geschikt zijn voor oudere leerlingen (www.neonmag.fr
en
www.neon.de).
Schrijfvaardigheid en
spreekvaardigheid
Bij de productieve vaardigheden kan de inzet van ICT veel tijd besparen. Het is
bijna vanzelfsprekend dat teksten op de computer worden geschreven en dat alle
leerlingen de spellingcontrole gebruiken, maar het gebruik van een laptop of
tablet tijdens de les heeft ook het voordeel dat leerlingen hun teksten
makkelijk met elkaar kunnen delen om feedback te geven en te ontvangen. Teksten
kunnen makkelijker worden geannoteerd, wat vooral bij een procesmatige manier
van schrijven met verplichte peerfeedback veel voordelen biedt.
Bij spreekvaardigheid ligt het gebruik van ICT misschien minder voor de hand en
helaas zijn er nauwelijks hulpmiddelen op internet die gratis zijn. In de
praktijk is het echter wel vaak handig om leerlingen spreekoefeningen op te
laten nemen en deze digitaal op te laten slaan. Op deze manier kan een docent
bijvoorbeeld de uitspraak van alle leerlingen beluisteren en spreekvaardigheid
toetsen, wat anders vooral in de onderbouw door de groepsgroottes moeilijk is.
Ook kunnen leerlingen hun PowerPoint-presentaties of Prezi’s op sites zoals
www.screencast-o-matic.com met geluid opnemen
als een presentatie voor de hele klas geen optie is.
©
Nicolai Sinn
